"معمای ذهن (تأثیر خاطرات ناآشکار)"

خاطره‌های ناهشیار و ناآشکار، غالباً مثبت هستند و به نفع ما کار می‌کنند؛ مانند زمانی که انتظار داریم افراد دور و بر ما، ما را دوست داشته باشند، صرفاً به این دلیل که ما همیشه مورد عشق و علاقه دیگران بوده‌ایم. اگر کودک به هنگام ناراحتی روی پدر و مادر خود حساب کند که می‌توانند او را آرام کنند، به دلیل مجموعه‌ای از خاطرات ناآشکار مثبت است که در ذهن آن‌ها ذخیره شده است.
ولی خاطرات ناآشکار می‌توانند منفی نیز باشند، مانند وقتی که به طور مکرر از پدر و مادر خود تجربه مخالفی را داشتیم که هر گاه احساس ناراحتی می‌کردیم، آن‌ها بی‌تفاوت و بی‌توجه به ما بودند و یا حتی از ما عصبانی شدند.
مسئله مهم درباره حافظه ناآشکار، به خصوص از یک تجربه منفی دردناک، این است که وقتی از آن آگاهی نداریم، به یک مین زمینی مخفی تبدیل می‌شود که می‌تواند ما را به شیوه‌هایی مهم و گاهاً ناتوان‌کننده محدود سازد.
حتی اگر ما از منشأ خاطرات دردناک گذشته آگاه نباشیم، خاطرات ناآشکار هنوز هم می‌توانند ترس، اجتناب، غمگینی و دیگر هیجانات دردناک و احساس‌های بدنی را ایجاد کنند.
این مسئله نشان می‌دهد که چرا کودکان (و حتی بزرگسالان) غالباً بدون اینکه بدانند چرا انقدر عصبانی هستند، به برخی موقعیت‌ها واکنشی بسیار شدید نشان می‌دهند. چنانچه کودکان نتوانند خاطره‌های دردناک خود را درک کنند ممکن است اختلالات خواب وحشت زدگی و مشکلات دیگر را تجربه نمایند.
گاهی والدین امیدوارند که فرزندان تجربه‌های دردناک خود را فراموش کنند؛ ولی آنچه کودکان واقعاً نیاز دارند آن است که پدر و مادر شیوه‌های سالم یکپارچه کردن خاطره‌های ناآشکار و آشکار را به آن‌ها بیاموزند و به این ترتیب حتی تجربه‌های دردناک را به منابعی از قدرت و درک خود تبدیل کنند.
وقتی ما به فرزندان خود فرصت نمی‌دهیم تا احساساتشان را بیان کنند و به یاد آورند که پس از رویدادی توانکاه چه اتفاقی افتاد، فقط خاطره‌های ناآشکار به شکلی نامنسجم و بدون یکپارچگی باقی می‌مانند، و باعث می‌شوند کودکان هیچ راهی برای درک تجربه خود نداشته باشند. ولی وقتی به فرزندان خود کمک می‌کنیم که گذشته خود را با زمان حال یکپارچه کنند، آن‌ها می‌توانند از آنچه در درون آن‌ها می‌گذرد، به شناخت برسند و بر نحوه تفکر و رفتار خود کنترل پیدا کنند.

بخشی از کتاب کودک کامل-مغز
نویسنده دنیل جی سیگل، تینا پین برایسون
ترجمه مهرناز شهرآرای